Gặp nhiều khó khăn sau cuộc tranh luận trên truyền hình vừa qua, Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden liệu đã đặt dấu chấm hết cho cuộc chạy đua vào Nhà Trắng tháng 11 này?
Hôm qua (2.7, theo giờ VN), truyền thông Mỹ tiếp tục đăng tải hình ảnh Tổng thống Biden đang sum họp cùng gia đình ở Trại David (bang Maryland). Theo đó, ông Biden được người thân cổ vũ tiếp tục hành trình tranh cử Tổng thống Mỹ. Trước đó, ngày 1.7, Reuters đưa tin các thành viên hàng đầu của đảng Dân chủ đã loại trừ khả năng thay thế ông Biden làm ứng cử viên đại diện đảng này trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào ngày 5.11 tới, đồng thời kêu gọi nội bộ đảng cần tập trung vào khả năng ông Trump thắng cử.
Tổng thống Biden trước khi lên chuyên cơ tại New York vào ngày 29.6 - Reuters
Thế cuộc xoay chiều
Trước ngày 27.6 - thời điểm diễn ra cuộc tranh luận đầu tiên trên truyền hình giữa 2 ứng viên Biden và Trump cho cuộc bầu cử năm nay, dư luận hầu hết chỉ tập trung quan tâm khả năng ông Trump có tiếp tục tranh cử hay không giữa nhiều rắc rối pháp lý.
Thế nhưng, mọi thứ đã thay đổi sau cuộc tranh luận ngày 27.6 khi đương kim Tổng thống Biden bị đánh giá thua kém đối thủ. Ngay sau cuộc tranh luận, CNN - đơn vị tổ chức cuộc tranh luận - đã công bố kết quả thăm dò sơ bộ cho thấy 67% người theo dõi đánh giá ông Trump đã hoàn toàn vượt trội trước ông Biden trong lần "thượng đài". Trong khi tại cuộc tranh cử hồi năm 2020, ông Biden được đánh giá vượt trội trước đối thủ Trump trong cả 2 cuộc tranh luận trên truyền hình.
Cũng từ đó, nhiều lời kêu gọi đương kim Tổng thống Biden nên rút khỏi đường đua vào Nhà Trắng, để nhường suất cho một đại diện khác bên phe Dân chủ có đủ khả năng đánh bại ông Trump. Theo một cuộc khảo sát của Đài CBS công bố ngày 1.7, có đến 72% người trả lời cho rằng ông Biden nên rút khỏi cuộc tranh cử, trong khi tỷ lệ này với ông Trump là 49%.
Thậm chí, ngày 28.6, Hội đồng Biên tập của The New York Times, tờ báo có ảnh hưởng nhất tại Mỹ, có bài xã luận mang tựa đề: "Để phụng sự quốc gia này, Tổng thống Biden nên rời đường đua".
"Đảng Dân chủ có những nhà lãnh đạo được trang bị tốt hơn để đưa ra các sự lựa chọn rõ ràng, thuyết phục và tràn trề năng lượng hơn so với nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump", bài viết nêu. Dù vậy, bài xã luận cũng khẳng định vẫn ủng hộ Tổng thống Biden nếu cuối cùng chỉ còn lại tên ông và ông Trump trên lá phiếu đầu tháng 11.
Cuộc đua còn dài
Nhưng, những diễn biến trên không đồng nghĩa với việc nếu Tổng thống Joe Biden vẫn tiếp tục tranh cử thì chắc chắn sẽ thất bại trước cựu Tổng thống Donald Trump! Bởi như Hội đồng biên tập của The New York Times, thì việc nhiều người muốn đảng Dân chủ thay đổi ứng viên nhưng không hẳn họ muốn ủng hộ ông Trump.
Nhận xét trong một cuộc thảo luận trực tuyến vào ngày 1.7, chuyên gia Elaine Kamarck (Viện nghiên cứu Brookings, Mỹ) chỉ ra rằng: "Đúng là lịch sử cho thấy trong những cuộc tranh luận đầu tiên, các tổng thống đương nhiệm tái tranh cử đều có thể hiện khá tệ".
Bà Kamarck dẫn lại cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 1984 giữa Tổng thống đương nhiệm khi đó là ông Ronald Reagan với đối thủ Walter Mondale cũng vậy. Ông Reagan hoàn toàn bị đối thủ lấn át. Không những vậy, năm 1984, trong khi ông Reagan đã 73 tuổi thì ông Mondale chỉ mới 56 tuổi và vấn đề tuổi tác cũng là một thách thức cho vị đương kim tổng thống khi đó.
Tương tự, chuyên gia Kamarck cũng dẫn chứng thêm trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2012, đương kim chủ nhân Nhà Trắng khi đó là ông Barack Obama cũng bị thua sút trước đối thủ Mitt Romney trong cuộc tranh luận đầu tiên trên truyền hình.
Hôm qua 2.7, tờ USA Today dẫn kết quả khảo sát thực hiện cùng Đại học Suffolk cho thấy kết quả 41% ý kiến ủng hộ ông Trump, trong khi tỷ lệ này là 38% đối với ông Biden. Trong cuộc khảo sát của USA Today/Đại học Suffolk trước đó vào tháng 5 thì cả hai ứng viên đều đạt mức ủng hộ 37%. Tờ báo nhận định cuộc bầu cử sẽ diễn ra với sự cạnh tranh sít sao giữa hai đối thủ chứ không phải "là sự dẫn trước mang tính quyết định".
Cùng ngày 2.7, kết quả khảo sát Harvard CAPS/Harris được công bố cho thấy tỷ lệ ủng hộ ông Trump và ông Biden là 47% và 41%, còn 12% chưa quyết định. Tương quan này trong cuộc thăm dò Harvard CAPS/Harris hồi tháng 5 là 49% và 43%.
Truyền thông Mỹ cũng dẫn lời sử gia Allan Lichtman, người đã dự báo chính xác kết quả của 9 trong số 10 cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ gần đây, lập luận rằng nếu thay thế ông Biden bằng ứng viên khác, đảng Dân chủ phải trả giá trong cuộc bầu cử vào tháng 11.
Chính vì thế, kết quả cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay vẫn còn nhiều diễn biến khó lường.
Chiến thắng vang dội của ông Trump ở Tòa án Tối cao
Vào ngày cuối cùng của nhiệm kỳ 2023 - 2024, Tòa án Tối cao Mỹ ngày 1.7 phán quyết cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump được hưởng quyền miễn tố cho những hành động trên cương vị tổng thống theo quy định của hiến pháp, Reuters đưa tin. Với kết quả bỏ phiếu 6-3 trong phiên ra quyết định do Chánh án John Roberts chủ trì, đây được xem là phán quyết mang tính bước ngoặt trong lịch sử Mỹ khi lần đầu tiên công nhận quyền miễn tố của một tổng thống nước này.
Cựu Tổng thống Donald Trump tại sự kiện vận động tranh cử ở bang Virginia (Mỹ) ngày 28.6 - Reuters
"Đối với những hành động không thuộc phạm vi quyền hạn tổng thống, quyền miễn tố sẽ không được áp dụng", theo Chánh án Roberts.
Phán quyết có thể vô hiệu hóa một số phần của hồ sơ do công tố viên đặc biệt Jack Smith thực hiện, với mục tiêu truy tố ông Trump tội danh âm mưu lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020. Đài Fox News cho hay diễn biến ở Tối cao Pháp viện có nghĩa thẩm phán Tanya Chutkan ở tòa phúc thẩm Washington D.C phải mở lại các phiên xử nhằm xác định liệu các cáo buộc đối với ông Trump có rơi vào phạm vi quyền hạn của tổng thống hay không. Quá trình như vậy cần thời gian để thực hiện và ông Trump nhiều khả năng không phải hầu tòa trước khi nước Mỹ đi bầu tổng thống vào ngày 5.11.
Ông Trump gọi phán quyết trên là "chiến thắng lớn cho Hiến pháp và cho nền dân chủ của Mỹ". Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng Tòa án Tối cao Mỹ đã đưa ra "tiền lệ nguy hiểm", vì với phán quyết này, quyền lực của tổng thống sẽ không còn bị quản chế bởi pháp luật./.
Nguồn: Ngô Minh Trí - Thụy Miên/thanhnien.vn
