Dự báo bão và dự báo thời tiết toàn cầu đảo lộn trong bối cảnh xuất hiện ENSO trung tính - giai đoạn hiếm hoi không thuộc El Nino hay La Nina.
Biển Thái Bình Dương chính thức rơi vào trạng thái ENSO trung tính. Đây là tin không mấy dễ chịu với các chuyên gia dự báo thời tiết, bởi đây là giai đoạn thời tiết toàn cầu trở nên khó lường hơn bao giờ hết.
ENSO là “bộ điều phối” khí hậu lớn nhất hành tinh, tác động đến dòng khí quyển và thời tiết từ châu Á, châu Mỹ tới châu Phi. Trong khi El Nino thường gây hạn hán ở Đông Nam Á và mưa lớn ở Nam Mỹ, thì La Nina lại làm lạnh khí quyển toàn cầu và khiến các cơn bão dễ bùng nổ.
Nhưng khi cả hai trạng thái này đều không xuất hiện như hiện tại, thế giới bước vào một khoảng lặng khó đoán: ENSO trung tính. Đó là lúc các mô hình dự báo thời tiết, dự báo bão theo mùa mất đi “la bàn” chính, khiến việc dự báo mưa, nắng nóng, băng giá trở nên khó khăn hơn.
Dự báo đường đi của bão số 1 Wutip trên Biển Đông từ ngày 13-15.6.2025. Ảnh: Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Việt Nam
Theo dữ liệu mới nhất, khu vực trung tâm nhiệt đới Thái Bình Dương có nhiệt độ chỉ thấp hơn trung bình 0,2 độ C trong tháng 5 - quá thấp để được xếp vào La Nina. Hệ thống khí quyển Walker, vốn là “mạch máu” của ENSO, cũng đang hoạt động gần mức bình thường, dù một vài dấu hiệu “La Nina nhẹ” như mưa nhiều ở Indonesia hay gió mậu dịch mạnh hơn vẫn còn sót lại.
Nhà khoa học khí hậu Caihong Wen thuộc Trung tâm Dự báo Khí hậu Mỹ của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) cho biết có một dải nước ngầm ấm bất thường chạy dọc xích đạo, trong khi hai bên là khối nước ngầm lạnh.
Đây là mô hình từng xuất hiện trước các đợt La Nina kéo dài trong quá khứ như năm 2008, 2011 hay 2017, nhưng cũng không đủ mạnh để đưa ra kết luận chắc chắn.
Theo phân tích của các mô hình khí hậu lớn như North American Multi-Model Ensemble, khả năng cao ENSO trung tính sẽ duy trì đến hết mùa hè. Sang thu, cơ hội La Nina tăng lên nhưng vẫn thấp hơn trung tính: Dự báo từ tháng 11.2025 đến tháng 1.2026 cho thấy xác suất trung tính là 48%, La Nina 41%, còn El Nino chỉ 11%.
Điều này đồng nghĩa dù La Nina có thể trở lại, các nhà khí tượng học vẫn đang lắng nghe cẩn thận từng biến động nhỏ dưới lòng đại dương để bắt kịp tín hiệu. Mỗi thay đổi trong nhiệt độ nước ngầm, luồng gió hay lượng mưa ở một vùng nhiệt đới xa xôi đều có thể báo hiệu một cơn sóng ngầm khí hậu trong vài tháng tới./.
Nguồn: Khánh Minh/laodong.vn
