Đề xuất của Tổng thống Donald Trump vấp phải nhiều hoài nghi khi các tính toán cho thấy nguồn thu thực tế không đủ để đáp ứng kế hoạch này.
Gần đây, mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng chính phủ Mỹ sẽ phát hành "khoản thanh toán trực tiếp 2.000 USD cho công dân đủ điều kiện" trong ba đợt, từ ngày 10 đến 30-11. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng Mỹ đã khẳng định không hề có chương trình chi trả nào như vậy.
Thực tế, theo truyền thông Mỹ, Tổng thống Donald Trump mới chỉ nêu ý tưởng sử dụng doanh thu từ thuế quan để giảm nợ công và chi trả các khoản "hoàn lại" hoặc "cổ tức" cho người dân.
Ông phát biểu ngày 9-11: "Chúng ta đang thu về hàng nghìn tỉ USD và sắp bắt đầu giảm khoản nợ công khổng lồ 37 nghìn tỉ USD. Đầu tư vào Mỹ đang đạt mức kỷ lục, nhà máy mọc lên khắp nơi. Mỗi người dân sẽ nhận được ít nhất 2.000 USD cổ tức (không áp dụng cho người thu nhập cao)".
Tuy nhiên, theo trang kiểm chứng FactCheck.org, nước Mỹ chưa hề thu được "hàng nghìn tỉ USD" từ thuế quan như lời ông Trump.
Ngày 9-11, ông Trump nêu ý tưởng sử dụng doanh thu từ thuế quan để giảm nợ công và chi trả các khoản "hoàn lại" hoặc "cổ tức" cho người dân - Ảnh: AFP
Doanh thu thuế quan thực tế không thể đạt đến con số mà ông đề cập, và các khoản đầu tư từ doanh nghiệp hay quốc gia khác vào Mỹ cũng không được tính là doanh thu thuế quan.
Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định kế hoạch chi trả cổ tức 2.000 USD dựa trên thuế quan là không khả thi.
Cô Erica York, Phó giám đốc chính sách thuế liên bang của Quỹ Thuế, viết trên X ngày 9-11: "Nếu mức cắt giảm thu nhập là 100.000 USD, sẽ có khoảng 150 triệu người trưởng thành đủ điều kiện, với chi phí gần 300 tỉ USD. Nếu tính cả trẻ em, con số còn lớn hơn".
Theo cô Erica York, tổng thu thuế quan mới đạt khoảng 120 tỉ USD tính đến thời điểm hiện tại, dù Quỹ Thuế dự báo doanh thu ròng có thể đạt 216 tỉ USD vào năm tài khóa 2026. Bộ Tài chính Mỹ cho biết trong năm tài khóa 2025, thuế quan chỉ mang về gần 195 tỉ USD.
Ủy ban Ngân sách Liên bang Có Trách Nhiệm (CRFB) ước tính thuế quan có thể đem lại khoảng 300 tỉ USD mỗi năm kể từ 2026, nhưng vẫn là quá ít so với chi phí.
"Nếu thiết kế tương tự các khoản hỗ trợ COVID-19, mỗi đợt thanh toán sẽ tiêu tốn khoảng 600 tỉ USD" - CRFB cho biết.
CRFB cũng cảnh báo rằng nếu chi trả cổ tức hằng năm, nợ công có thể tăng lên 134% GDP vào năm 2035, thay vì 120% như dự báo hiện tại - nghĩa là việc sử dụng toàn bộ tiền thuế quan để chi trả sẽ khiến nợ công tăng thêm, trái ngược mục tiêu của ông Trump.
Ngoài ra, Trung tâm Chính sách Thuế ước tính thuế quan sẽ khiến mỗi hộ gia đình Mỹ chịu thêm khoảng 2.600 USD chi phí vào năm 2026, làm giảm tác dụng của khoản cổ tức.
Thuế quan thực chất do các nhà nhập khẩu Mỹ đóng, và họ thường chuyển chi phí này sang người tiêu dùng thông qua việc tăng giá hàng hóa - trái ngược tuyên bố của ông Trump cho rằng các nước khác phải trả./.
Nguồn: Tâm Dương/tuoitre.vn
