Trong khi chính phủ nhiều nước đang dỡ bỏ hạn chế về COVID-19, các chuyên gia y tế kêu gọi cần thận trọng và rõ ràng.
Hà Lan, Đức, Nam Phi và Anh nằm trong số những nước đã công bố kế hoạch dỡ bỏ đa số hạn chế liên quan đến COVID dù biến thể Omicron còn đang lây lan nhanh. Trong số đó có kế hoạch người dương tính ở Anh không cần phải tự cách ly, bỏ các quy định về giãn cách xã hội tại Hà Lan. Những quyết định này được đưa ra sau khi lãnh đạo và các quan chức y tế ở một số nơi cho rằng đại dịch đang bước vào một giai đoạn mới và kêu gọi người dân bắt đầu học cách sống chung với COVID.
Cảnh sát liên bang Đức kiểm tra giấy xét nghiệm COVID âm tính của hành khách đến từ Palma de Mallorca, Tây Ban Nha (Ảnh: AP)
Tuần trước, ông Anthony Fauci, chuyên gia cấp cao về bệnh truyền nhiễm ở Mỹ, kiêm cố vấn y tế trưởng của Tổng thống Joe Biden nói rằng Mỹ đang thoát khỏi “giai đoạn đại dịch toàn diện”. Hồi tháng 1/2022, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez kêu gọi các nước châu Âu bắt đầu xem COVID là một căn bệnh đặc hữu giống như cúm.
Những đề xuất xem đại dịch đang bước vào một giai đoạn mới được đưa ra sau khi có nghiên cứu cho thấy biến thể Omicron gây bệnh nhẹ hơn so với các biến chủng khác. Các quan chức y tế nhận thấy rằng ở các nước có tỉ lệ tiêm vaccine cao, biến thể Omicron lây lan cũng không làm gia tăng tỉ lệ nhập viện và tử vong.
Tuy nhiên, một số nhà khoa học và các quan chức y tế cảnh báo các động thái chấm dứt các quy định hạn chế về COVID có thể hơi sớm ở giai đoạn này của đại dịch.
Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liên quan đến biến thể Omicron vào ngày 7/1/2022, cần phải thực hiện nhiều lớp và có mục tiêu để ngăn chặn làn sóng COVID. WHO đặc biệt khuyến nghị cần test nhanh, truy vết, cách ly để giảm lây nhiễm.
Dỡ bỏ hạn chế
Vào cuối tháng 1/2022, khi làn sóng Omicron ở Nam Phi bắt đầu thuyên giảm, chính phủ chấp thuận người mắc COVID không triệu chứng không còn phải tự cách ly. Ông Mosa Moshabela, giáo sư ngành y trường Đại học KwaZulu-Natal (UKZN) cho rằng chỉ thị đó là mạnh mẽ và đầy đủ trong điều kiện số ca mắc giảm, tỉ lệ miễn dịch cộng đồng cao và nguồn lực lao động khó khăn. Tuy nhiên, ông Moshabela vẫn cảm thấy chính phủ thiếu sót trong việc tuyên truyền các chính sách cách ly mới cho công chúng và nhấn mạnh vào trách nhiệm cá nhân.
“Họ cần phải nói rằng về mặt pháp lý người dân mắc COVID không triệu chứng không bắt buộc phải cách ly, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn từ bỏ trách nhiệm bảo vệ những người xung quanh”, ông Moshabela nói với Al Jazeera.
Nhiều nước châu Âu bao gồm cả Đan Mạch và Na Uy đã nới lỏng hầu hết các lệnh hạn chế. Tại Hà Lan, trong tháng này đã không còn quy định về đeo khẩu trang, giãn cách xã hội, chứng nhận tiêm chủng tại hầu hết mọi địa điểm. Áo, Thụy Sĩ và Đức cũng thông báo kế hoạch dỡ bỏ mọi hạn chế về COVID.
Trong khi đó, tuần trước, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết hầu hết tất cả quy định về COVID tại nước này có thể được dỡ bỏ vào cuối tháng, bao gồm cả yêu cầu tự cách ly khi dương tính.
Trong khi các đề xuất sống chung với COVID được nhiều người trong Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Johnson ủng hộ thì một số chuyên gia y tế công lại kêu gọi thận trọng.
Ông Paul Hunter, giáo sư y khoa Đại học East Anglia nói với Al Jazeera rằng sẽ hợp lý hơn nếu nước Anh dỡ bỏ hạn chế vào cuối mùa đông, tức vào cuối tháng 3.
“Tỉ lệ lây nhiễm cao nhưng đã bắt đầu giảm dần trong tuần rồi. Tuy nhiên biến thể phụ BA.2 của Omicron vẫn đang gia tăng”, ông Hunter nói.
Bảo vệ người dễ nhiễm bệnh
Bệnh nhân đặt nội khí quản được điều trị tại một bệnh viện quân y ở Đức (Ảnh AP)
Một số điều đáng lo ngại nhất xung quanh việc dỡ bỏ cách ly và các hạn chế khác là ảnh hưởng đến những người dễ nhiễm bệnh, gồm người khuyết tật, người cao tuổi và người có bệnh nền.
“Không ai bị buộc phải đánh cược mạng sống của mình, và chúng ta cần chính phủ giải thích với người khuyết tật họ sẽ được đảm bảo an toàn thế nào khi dỡ bỏ các hạn chế”, ông James Taylor, Giám đốc Chiến lược của tổ chức Bình đẳng Người khuyết tật Scope nói với Al Jazeera.
Ông Raywat Deonandan, nhà dịch tễ học Đại học Ottawa cảnh báo rằng việc chấm dứt các yêu cầu cách ly ở các nước có tỉ lệ miễn dịch thấp sẽ làm tăng lây nhiễm virus, khi đó sẽ tăng tỉ lệ nhập viện và tử vong.
Ông Moshabela của UKZN lưu ý rằng nếu dỡ bỏ hạn chế dẫn đến lây lan virus thì có khả năng gia tăng các trường hợp mắc COVID kéo dài – hội chứng hậu COVID có thể gây khó thở, mệt mỏi và rối loạn chức năng nhận thức kéo dài.
Lo ngại về kinh tế
Người dân đi bộ ngang qua cửa hàng bán lẻ đóng cửa ở Madrid, Tây Ban Nha (Ảnh: Bloomberg)
Trải qua 2 năm đại dịch, 1 trong những tranh cãi chính về việc dỡ bỏ hạn chế còn là tác động tiêu cực lên nền kinh tế.
Ông Doenandan cho rằng ở một mức độ nào đó, chắc chắn giai đoạn cách ly đã làm tổn hại nền kinh tế, dẫn đến thiếu nguồn lao động, giờ nếu dịch bùng phát ở những cơ quan có tỉ lệ tiêm vaccine thấp thì có thể khiến người lao động làm việc kém năng suất, và điều này cũng gây tổn hại cho nền kinh tế. Sức khỏe của nền kinh tế và sức khỏe của người dân phải đi liền chứ không thể tách biệt.
Ông Doenandan gợi ý một giải pháp thay thế tốt hơn việc dỡ bỏ tất cả quy định cách ly đó là xét nghiệm, đồng thời để những người có các triệu chứng bệnh hô hấp không đến cơ quan, trường học. Đó là một thay đổi cần thiết cho cuộc sống của chúng ta. Việc nới lỏng cần được thực hiện chậm rãi, kỹ lưỡng, theo dõi số liệu tại các bệnh viện, ICU (khu chăm sóc tích cực) và lượng virus trong nước thải./.
Hoàng Yến (theo Al Jazeera)/kenhcongdong.com
