Từ tối thứ Ba đến chiều thứ Tư theo giờ Mỹ, ông Trump và các cố vấn thương mại đã nói chuyện với một số nhà lập pháp đảng Cộng hòa và các nhà lãnh đạo nước ngoài, những người đã nêu mối lo ngại về sự suy yếu của thị trường toàn cầu.
Sáng ngày 9/4, Washington bừng tỉnh với mức thuế quan cao nhất mà Mỹ áp với hàng hóa nước ngoài trong một thế kỷ và thị trường trái phiếu phát đi những dấu hiệu cảnh báo rằng nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm tái thiết thương mại toàn cầu có thể gây ra một cuộc khủng hoảng lớn hơn nhiều.
Các cố vấn của ông Trump lúc đó tự tin rằng nỗ lực tái cấu trúc nền kinh tế thế giới và xóa bỏ toàn cầu hóa qua nhiều thế hệ của ông là hoàn toàn khả thi mặc dù chỉ số S&P 500 đã mất 12% giá trị chỉ trong một tuần.
Tổng thống Donald Trump đến phát biểu tại một sự kiện với các nhà vô địch đua xe ô tô ngay sau khi tuyên bố ông sẽ tạm dừng áp thuế trong 90 ngày tại Bãi cỏ phía Nam, Nhà Trắng ngày 9/4. Ảnh: Washington Post.
Nhưng nhiều giờ sau, chiều tối ngày 9/4, ông Trump bất ngờ lùi bước phần nào – leo thang cuộc chiến thương mại với Trung Quốc nhưng lại tạm dừng áp thuế đối với phần lớn các quốc gia trên thế giới. Thị trường chứng khoán bất ngờ tăng vọt.
“Tôi đoán họ nói rằng đó là ngày lớn nhất trong lịch sử tài chính”, ông Trump vui mừng tuyên bố, chưa đầy 90 phút sau bài đăng trên mạng xã hội Truth Social có nội dung đảo ngược chính sách kéo dài một tuần của ông.
Đây là một sự thay đổi đáng kinh ngạc diễn ra sau nhiều ngày mà các phụ tá của ông Trump tranh luận rằng ông đang tìm cách tái thiết nền kinh tế toàn cầu.
Từ tối thứ Ba đến chiều thứ Tư, ông Trump và các cố vấn thương mại của ông đã nói chuyện với một số nhà lập pháp đảng Cộng hòa và các nhà lãnh đạo nước ngoài, những người đã nêu lên mối lo ngại về thị trường toàn cầu đang suy yếu và mối lo ngại ngày càng tăng về suy thoái kinh tế toàn cầu, thúc giục ông phải có động thái.
Đến cuối chiều thứ Tư, ông Trump đã nói rằng ông đã nghĩ đến việc thay đổi hướng đi "trong vài ngày qua".
Quyết định cuối cùng "có lẽ đã được đưa ra vào sáng sớm nay, khá sớm trong sáng nay. Tôi vừa viết ra", ông nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục. "Chúng tôi đã viết ra từ trái tim mình". "Nhưng đây chắc chắn là điều mà chúng tôi đã thảo luận trong một khoảng thời gian, và chúng tôi đã quyết định thực thi nó, và chúng tôi đã làm điều đó hôm nay, và chúng tôi rất vui về điều đó", ông nói thêm.
Các nhà giao dịch làm việc tại sàn giao dịch quyền chọn S&P tại sàn giao dịch Cboe Global Markets ở Chicago trong hôm 9/4. Ảnh: Washington Post.
Đêm muộn hôm thứ Ba – sau khi chương trình 9 giờ tối của Sean Hannity kết thúc trên Fox News – ông Trump đã có một cuộc điện thoại kéo dài khoảng 1 giờ với một nhóm thượng nghị sĩ Cộng hòa vừa xuất hiện trong chương trình, theo tờ Washington Post. Một số thượng nghị sĩ đã bày tỏ lo ngại về thuế quan. Tối hôm đó, ông Trump cũng theo dõi thị trường trái phiếu, "nơi mọi người đang cảm thấy hơi buồn nôn", ông cho biết vào hôm thứ Tư.
Trước khi kết thúc phần quảng cáo cuối cùng trong cuộc phỏng vấn của Hannity, Thượng nghị sĩ John Neely Kennedy đã xin người dẫn chương trình "15 giây để nói chuyện trực tiếp với Tổng thống" về thuế quan, vì Thượng nghị sĩ Lindsey Graham đã nói với ông rằng ông Trump sẽ xem chương trình này.
Kennedy và Graham nằm trong số những người tham gia cuộc phỏng vấn nhóm với Hannity, cùng với Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune và các Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tim Scott, Katie Boyd Britt, Tom Cotton, Ted Cruz và Markwayne Mullin. Một số thượng nghị sĩ bày tỏ mong muốn ông Trump đàm phán với các quốc gia khác về vấn đề thuế quan, và một số người trong số họ đã nói chuyện với Tổng thống sau khi chương trình đó kết thúc.
“Tôi sẽ để tùy ông quyết định xem như thế nào là đủ, thế nào là chưa đủ”, ông Graham cho biết ông đã nói với ông Trump như vậy vào tối thứ Ba, “nhưng tôi nghĩ ông có thể thấy mọi người đang tìm kiếm một số điểm trên bảng”.
Về phần mình, Thượng nghị sĩ Cruz cho biết ông đã nói với ông Trump rằng chính quyền có hai con đường phía trước về thuế quan. Ông Trump có thể sử dụng chúng làm đòn bẩy để thuyết phục các quốc gia khác hạ thuế quan của riêng họ, hoặc ông có thể giữ nguyên mức thuế mà ông đã công bố vào tuần trước, điều này sẽ khiến các quốc gia khác trả đũa.
“Kết quả của vế sau, như tôi đã bày tỏ với Tổng thống, sẽ là một kết quả khủng khiếp mà tôi nghĩ sẽ rất có hại cho đất nước và rất có hại cho bang Texas”, ông Cruz cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Tôi cũng khuyến khích ông ấy, như tôi đã làm trong chương trình Hannity, đàm phán nhanh chóng một hoặc nhiều thỏa thuận thương mại lớn”.
Sáng thứ Tư, ông Trump đã gặp ông Thune tại Nhà Trắng và nói chuyện qua điện thoại với Tổng thống Thụy Sĩ Karin Keller-Sutter – lãnh đạo của đất nước chịu mức thuế 31%. Trong suốt cuộc gọi kéo dài 25 phút, bà Keller-Sutter đã nhấn mạnh vai trò của các doanh nghiệp Thụy Sĩ trong việc tạo ra việc làm cho Mỹ và lưu ý rằng đất nước của bà đã bãi bỏ thuế nhập khẩu đối với hàng hóa công nghiệp của Mỹ vào năm ngoái.
Từ trái sang phải, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt và phó thư ký báo chí chính Harrison Fields rời đi sau cuộc họp báo bên ngoài Nhà Trắng vào thứ Tư. Ảnh: Washington Post.
Ông Trump cũng theo dõi Jamie Dimon, giám đốc điều hành của tập đoàn ngân hàng khổng lồ JPMorgan Chase, trả lời phỏng vấn trên Fox News vào khoảng 8 giờ sáng hôm 9/4. Vị giám đốc điều hành này cảnh báo rằng suy thoái là "kết quả có thể xảy ra" do tình hình kinh tế không chắc chắn, giải thích rằng ông thấy hầu hết mọi người mà ông nói chuyện đều nói rằng họ đang "cắt giảm" hoạt động.
“Tôi đang giữ quan điểm bình tĩnh, nhưng tôi nghĩ tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn nếu chúng ta không đạt được tiến triển nào ở đây”, ông Dimon cho biết trong cuộc phỏng vấn được phát sóng vài giờ trước khi ông Trump thông báo hoãn thuế.
“HÃY BÌNH TĨNH!”, ông Trump viết trong bài đăng sáng thứ Tư trên Truth Social, khuyên người Mỹ đừng lo lắng về những gì đang xảy ra. Vài phút sau, ông đăng, “ĐÂY LÀ THỜI ĐIỂM TUYỆT VỜI ĐỂ MUA”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã trả lời cuộc gọi từ quan chức thương mại hàng đầu của Liên minh châu Âu (EU), Maros Sefcovic. EU đã phê duyệt các biện pháp đáp trả thuế thép và nhôm của Mỹ trong hôm thứ Tư, được thiết kế để gây tác động với nhiều cử tri của ông Trump, từ nông dân trồng đậu nành đến các nhà sản xuất nhựa. Các nhà lãnh đạo EU – những người đại diện cho thị trường nước ngoài lớn nhất đối với hàng hóa và dịch vụ của Mỹ – đang chuẩn bị một đòn trả đũa thậm chí còn lớn hơn, trong khi vẫn tìm kiếm một thỏa thuận với Mỹ.
Vào giữa trưa thứ Tư, ông Lutnick và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã ngồi trong Phòng Bầu dục với ông Trump, thảo luận vè việc đảo ngược thuế quan. Hai vị quan chức này ngồi với ông Trump khi ông soạn thảo "một trong những bài đăng phi thường nhất trên Truth Social trong nhiệm kỳ Tổng thống của mình", Lutnick đăng trên mạng xã hội X lúc 1h30 chiều, 12 phút sau khi ông Trump gửi thông điệp của mình ra thế giới.
"Tôi nghĩ rằng mọi người đã hơi quá đà. Họ đang trở nên ồn ào", ông Trump nói, phát biểu tại Bãi cỏ phía Nam của Nhà Trắng, hơn một giờ sau khi ông tuyên bố đảo ngược thuế quan một phần. "Vẫn chưa có gì kết thúc, nhưng các quốc gia khác đang rất có tinh thần?. "Chúng ta sẽ có một thứ mà không ai có thể mơ tới", ông Trump nói.
Sau thông báo, các trợ lý của ông Trump đã vội vã tuyên bố rằng đó đã là chiến lược mà ông định sẵn ngay từ đầu.
“Chiến lược tổng thể, chính sách táo bạo và kế hoạch chiến thuật tuyệt vời của Tổng thống Trump chỉ trong vài ngày đã làm được nhiều hơn trong nỗ lực cải cách thương mại quốc tế, so với bất kỳ ai đã đạt được trong nhiều thập kỷ, trong khi vẫn cô lập về mặt kinh tế và chính trị đối với Trung Quốc”, Phó Chánh văn phòng Stephen Miller đã viết trên X.
Nhưng bên trong Nhà Trắng, ngay cả một số quan chức cấp cao dường như cũng bị bất ngờ trước sự đảo ngược đòn thuế của ông Trump. Vài phút sau bài đăng trên Truth Social của ông Trump về "sự tạm dừng", các trợ lý đã nhanh chóng trao đổi về cách tiến hành, triệu tập một nhóm báo chí ngoài trời với ông Bessent và bà Karoline Leavitt, thư ký báo chí của ông Trump.
Ông Trump chào đón các nhà vô địch giải đua xe NASCAR sau thông báo hoãn thuế. Ảnh: Bloomberg.
Sau bài đăng, các trợ lý Nhà Trắng đã họp lại để thảo luận về các sự kiện và điểm chính trong kế hoạch mới được ông Trump đưa ra. Tuy nhiên, có nhiều chi tiết chính của thỏa thuận mới vẫn chưa rõ ràng ngay cả đối với các nhân viên Nhà Trắng. Điều này lộ rõ khi các phóng viên tìm cách làm rõ những câu hỏi cơ bản, chẳng hạn như liệu Canada và Mexico có phải chịu mức thuế mới 10% hay không...
Trước thông báo hoàn thuế trên mạng xã hội của ông Trump, các hoạt động chính của Nhà Trắng trong ngày là ông Trump chào đón các nhà vô địch giải đua xe NASCAR và ký các sắc lệnh hành pháp vào buổi chiều.
Nhưng khi tin tức kinh tế đáng lo ngại xuất hiện trên các kênh truyền hình ở Cánh Tây, ông Bessent và ông Lutnick đã cùng ông Trump đến Phòng Bầu dục để thống nhất cách diễn đạt trong thông báo của ông.
Peter Navarro, cố vấn thương mại lâu năm của ông Trump – người đã thúc giục Trump theo đuổi chính sách thuế quan mạnh mẽ – đã không tham gia cuộc trò chuyện tại Phòng Bầu dục, một dấu hiệu tiềm ẩn cho thấy quan điểm của ông đang bị gạt đi. Ông Bessent và ông Navarro được coi là có quan điểm đối lập trong các cuộc thảo luận về thuế quan, mặc dù nhiều lần nói rằng họ đang hoạt động thống nhất trong việc ủng hộ tất cả các quyết định của ông Trump về vấn đề này.
Ông Navarro đã tham gia một cuộc phỏng vấn của Fox Business bên ngoài Nhà Trắng ngay sau thông báo hoãn thuế của ông Trump, mô tả vấn đề này là một "cuộc đàm phán tuyệt vời". Ông tránh các phóng viên nán lại để hỏi những câu hỏi tiếp theo, mặc dù trong cuộc phỏng vấn với Fox, ông khẳng định rằng ông không bị gạt ra ngoài lề.
"Chúng tôi làm việc cùng nhau rất tốt", ông Navarro nói. "Scotty (Scott Bessent) là một trong những người bạn thân nhất của tôi, chúng tôi đã làm việc cùng nhau trong nhiều năm nay...Tất cả chúng tôi đều đang làm công việc của mình cho Tổng thống, và đây là kết quả".
Sau đó, khi ông Trump nói chuyện với các phóng viên tại Phòng Bầu dục, ông đã tiết lộ chiến lược rộng hơn của mình khi hoãn phần lớn thuế quan./.
Nguồn: Huyền Chi/viettimes.vn
