Với việc bị khởi tố ít nhất hai tội danh nghiêm trọng, theo nhận định của luật sư, Shark Bình có thể phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là tù chung thân.
Ngày 14/10, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Hòa Bình (tức Shark Bình; sinh năm 1981; trú tại Hà Nội) cùng các đồng phạm liên quan đến dự án đồng tiền số Antex.Theo điều tra, Nguyễn Hòa Bình làm Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần tập đoàn Nexttech. Khoảng tháng 5/2021, Bình cùng với một số đối tượng khác bàn bạc, thống nhất góp tiền xây dựng, phát triển dự án “đồng tiền số Antex” (được lưu giữ trên ví điện tử binance) với mục đích bán đồng tiền số Antex và kêu gọi các nhà đầu tư mua đồng tiền số Antex nhằm huy động vốn để xây dựng dự án “đồng tiền số VNDT” và phần mềm “ví điện tử VNDT”.
Thực tế, các đối tượng chưa hoàn thiện việc xây dựng dự án đồng tiền số VNDT. Các đối tượng thống nhất góp vốn đầu tư dự án đồng tiền số Antex với tổng số tiền là 5 tỷ đồng để thực hiện dự án và theo cơ cấu thỏa thuận, trong đó Bình góp 2 tỷ đồng. Bình chỉ đạo thành lập pháp nhân Công ty Cổ phần dịch vụ công nghệ Blockchain Việt Nam. Số tiền góp vốn ban đầu được chuyển vào tài khoản của Công ty để duy trì hoạt động của dự án đồng tiền số Antex như: trả lương cho các nhân viên và đội ngũ kỹ thuật viên phát triển Dự án, mua máy chủ cung cấp dịch vụ trên mạng internet phục vụ Dự án.
Cơ quan công an làm việc với đối tượng Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình). Ảnh: Công an TP Hà Nội.
Quá trình phát triển dự án, các đối tượng đã họp bàn để công bố chính sách phát triển các dự án đồng tiền số, dự kiến bán 100 tỷ “đồng tiền số Antex” (100 tỷ token) ra thị trường.
Từ tháng 8/2021 đến tháng 11/2021, các đối tượng phát hành và bán 33,2 tỷ “đồng tiền số Antex” cho khoảng 30.000 nhà đầu tư trên các sàn giao dịch, thu về ví điện tử trên sàn giao dịch là 4,5 triệu USDT (USDT là đồng tiền số, được quy đổi tương đương với 4,5 triệu USD - Đô La Mỹ, bằng khoảng 117 tỷ đồng).
Từ tháng 11/2021 đến tháng 12/2021, Bình đã sử dụng uy tín và tầm ảnh hưởng của bản thân để đăng tải thông tin trên mạng xã hội về việc ra mắt Quỹ đầu tư “Next100 Blockchain” và cam kết đầu tư vào các dự án đồng tiền số với tổng số vốn là 50 triệu USD trong 10 năm nhằm quảng bá đồng tiền số Antex và củng cố niềm tin của các nhà đầu tư.
Mặc dù dự án triển khai không đúng như lộ trình đề ra nhưng Bình và các cổ đông của công ty Nexttech đã thống nhất rút tiền từ ví tổng của Dự án Antex, chuyển vào ví điện tử của một số cá nhân trong dự án rồi bán quy đổi ra VNĐ để chia nhau. Ngoài ra, còn chuyển vào các công ty trong hệ sinh thái của công ty Nexttech để sử dụng không đúng mục đích đối với số tiền của các nhà đầu tư.
Đến nay, cơ quan Công an xác định Nguyễn Hòa Bình và các đối tượng cổ đông sáng lập đã rút tiền từ 30.000 ví của các nhà đầu tư, chiếm đoạt của các nhà đầu tư với số tiền đặc biệt lớn.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố đã tạm giữ, phong tỏa tiền, tài khoản chứng khoán, tài sản của các đối tượng với tổng trị giá khoảng 900 tỷ đồng như 597 cây vàng, đô la Mỹ, 18 sổ đỏ, 2 xe ô tô...; thu giữ nhiều tài liệu, chứng từ, sổ sách, các thiết bị, phương tiện điện tử … có liên quan.
Shark Bình và 9 bị can bị khởi tố cùng tội danh. Ảnh: Công an TP Hà Nội.
Tiếp tục mở rộng điều tra, Công an thành phố phát hiện năm 2022, Nguyễn Hòa Bình chỉ đạo thành lập Công ty CP Kinh doanh BĐS Nextland rồi giao nhân viên làm giảm lợi nhuận, che giấu doanh thu bằng thủ đoạn hạ giá trị bán trên hợp đồng mua bán với khách hàng gây thiệt hại đặc biệt lớn cho ngân sách Nhà nước.
Căn cứ các tài liệu điều tra, ngày 10/10/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Hòa Bình và 9 đối tượng khác về các tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 174 Bộ luật hình sự và tội danh Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 221 Bộ luật hình sự.
Shark Bình có thể đối diện mức án nào?
Trao đổi với PV ĐS&PL về sự việc này, Tiến sĩ, luật sư Nguyễn Quang Anh - Công ty luật TNHH Sao Việt cho biết: Trong vụ AntEx, Shark Bình bị cho là đã lợi dụng uy tín cá nhân và sức ảnh hưởng trên mạng xã hội để đưa ra thông tin sai sự thật nhằm huy động vốn đầu tư vào tiền số.
Tiến sĩ, luật sư Nguyễn Quang Anh - Công ty luật TNHH Sao Việt.
Cụ thể, từ tháng 11/2021, ông Bình quảng bá rầm rộ việc ra mắt Quỹ đầu tư “Next100 Blockchain” với cam kết rót 50 triệu USD trong 10 năm vào các dự án công nghệ số, nhằm gây dựng niềm tin vào dự án tiền ảo AntEx. Thực tế, dự án không triển khai đúng lộ trình cam kết, nhưng nhóm của Shark Bình vẫn phát hành và bán ra 33,2 tỷ token AntEx cho nhà đầu tư, rồi rút toàn bộ tiền huy động khỏi ví dự án để chia nhau và sử dụng trái mục đích. Hành vi này bị cơ quan điều tra cáo buộc là Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lợi dụng không gian mạng để phạm tội.
Theo Điều 174 Bộ luật Hình sự, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản có khung hình phạt cao nhất từ 12 năm đến 20 năm tù hoặc tù chung thân. Với số tiền 117 tỷ đồng và hàng vạn nạn nhân trong vụ AntEx, Shark Bình bị xếp vào trường hợp đặc biệt nghiêm trọng; nghĩa là nếu bị kết tội, riêng tội lừa đảo này ông có thể lĩnh mức án tù chung thân. Ngoài án tù, tòa án còn có thể áp dụng hình phạt bổ sung: buộc bị cáo bồi thường thiệt hại cho các nhà đầu tư, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề trong lĩnh vực tài chính – công nghệ một thời gian, tịch thu một phần/toàn bộ tài sản do phạm tội mà có.
Bên cạnh cáo buộc lừa đảo, Shark Bình còn bị khởi tố về hành vi vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. Theo điều tra, năm 2022 ông Bình chỉ đạo thành lập Công ty NextLand và sử dụng hai hệ thống sổ sách kế toán song song nhằm giấu doanh thu, giảm lợi nhuận so với thực tế. Cụ thể, công ty này ký hợp đồng bán bất động sản cho khách hàng với giá thấp hơn giá thực thu; phần chênh lệch được theo dõi riêng trên sổ sách nội bộ. Thủ đoạn “lập hai sổ kế toán” này giúp doanh nghiệp trốn tránh nghĩa vụ thuế và che giấu dòng tiền, bị cáo buộc đã gây thiệt hại đặc biệt lớn cho ngân sách nhà nước. Hành vi đó đáp ứng đầy đủ yếu tố cấu thành tội phạm kế toán: lập nhiều hệ thống sổ sách để bỏ ngoài sổ kế toán tài sản, nguồn vốn… và gây thiệt hại trên 1 tỷ đồng (Theo Điều 221 Bộ luật Hình sự, tội vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng có khung hình phạt cao nhất lên đến 20 năm tù).
Hành vi trốn thuế cũng được nhắc đến như một hệ quả của thủ đoạn kế toán nêu trên. Việc hạ giá bán trên hợp đồng và ghi nhận doanh thu thấp hơn thực tế rõ ràng nhằm trốn tránh nghĩa vụ thuế (ví dụ, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT) cho công ty NextLand. Dù đến nay Shark Bình mới bị khởi tố tội vi phạm quy định kế toán, không loại trừ khả năng cơ quan điều tra sẽ truy cứu thêm tội Trốn thuế nếu có đủ chứng cứ về số tiền thuế bị thất thu do hành vi này. Theo Điều 200 Bộ luật Hình sự, cá nhân trốn thuế trên 1 tỷ đồng có thể bị phạt tù từ 2 đến 7 năm (hoặc phạt tiền rất nặng) tùy mức độ, và pháp nhân thương mại trốn thuế có thể bị phạt tiền đến 10 tỷ đồng. Như vậy, Shark Bình có nguy cơ đối diện thêm một bản án hình sự về thuế bên cạnh các tội danh đã bị khởi tố.
Cũng theo luật sư, đối với hành vi rửa tiền giấu doanh thu, tạo lợi nhuận “đen” thông qua vi phạm kế toán có thể là bước tiền đề dẫn tới hành vi “rửa tiền” (Điều 324 BLHS) nếu người phạm tội tiếp tục xử lý số tiền phi pháp đó. Trong vụ NextLand, lợi nhuận “đen” có được từ việc trốn thuế có thể đã hòa chung vào dòng tiền phi pháp từ dự án AntEx. Nếu sau đó ông Bình hoặc đồng phạm tìm cách hợp thức hóa những khoản tiền bất hợp pháp này (đầu tư sang tài sản khác, gửi ngân hàng, chuyển cho người thân đứng tên...), họ có thể bị truy cứu thêm tội rửa tiền
Bên cạnh đó, hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu cũng đang bị xem xét xử lý bổ sung. Cơ quan điều tra tiết lộ rằng Shark Bình đã chỉ đạo nhân viên làm giả hồ sơ, hợp đồng, bảng kê thanh toán để hợp thức hóa việc rút tiền và che đậy hoạt động tài chính bất hợp pháp. Việc sử dụng tài liệu giả mạo cơ quan, tổ chức là hành vi phạm pháp, có thể cấu thành tội danh độc lập (Điều 341 Bộ luật Hình sự, với khung phạt tối đa 7 năm tù).
Như vậy, với ít nhất 2 tội danh đã khởi tố và khả năng bị truy cứu thêm các tội khác (cơ quan điều tra cũng nhấn mạnh “Shark Bình có rất nhiều vi phạm nên chắc chắn không dừng lại ở hai tội”), Shark Bình đối diện với một mức hình phạt rất nghiêm khắc. Bởi vậy, nếu bị truy tố và xét xử về cả tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và tội vi phạm quy định kế toán, tòa án sẽ tổng hợp hình phạt theo Điều 55 BLHS, tối đa có thể tới tù chung thân. – cho thấy mức độ nghiêm trọng của vụ án.
Nạn nhân cần làm gì để sớm được nhận lại tiền đầu tư?
Luật sư Nguyễn Quang Anh cho biết, hiện nay, Công an Hà Nội đã phong tỏa và tạm giữ khối tài sản trị giá khoảng 900 tỷ đồng từ các bị can, gồm gần 600 cây vàng, ngoại tệ, 18 sổ đỏ, ôtô và nhiều tài sản có giá trị khác. Số tài sản này được coi là vật chứng của vụ án, trong đó phần tiền chiếm đoạt của nhà đầu tư sẽ được dùng để trả lại cho bị hại, còn phần gây thiệt hại cho Nhà nước (do trốn thuế, vi phạm kế toán) sẽ dùng để khắc phục cho ngân sách. Tuy nhiên, việc phân chia bồi thường sẽ diễn ra sau khi vụ án kết thúc và tòa tuyên bản án có hiệu lực. Với lượng nạn nhân lớn, mỗi người thiệt hại khác nhau, các nhà đầu tư cần chủ động hành động ngay từ bây giờ để được pháp luật công nhận quyền đòi tiền của mình. Dưới đây là những việc quan trọng mà các bị hại cần làm:
Nhanh chóng liên hệ cơ quan điều tra, đăng ký tư cách “bị hại” hoặc “nguyên đơn dân sự”: Ngay sau khi Shark Bình bị bắt, Công an Hà Nội đã kêu gọi những người bị hại liên hệ và cung cấp thông tin, tài liệu về vụ việc. Nhà đầu tư nên khẩn trương gửi đơn trình báo kèm chứng cứ tới Phòng Cảnh sát Kinh tế (PC03) – Công an TP. Hà Nội (địa chỉ và số điện thoại đã được công bố trên phương tiện truyền thông).
Trong quá trình làm việc với điều tra viên, hãy đăng ký tư cách tố tụng của mình: có thể là “người bị hại” trong vụ án hình sự hoặc “nguyên đơn dân sự” tham gia vụ án. Việc đăng ký này theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 sẽ giúp nạn nhân được trình bày lời khai, cung cấp chứng cứ, yêu cầu bồi thường và được tòa án xem xét giải quyết việc bồi thường ngay trong bản án hình sự. Nếu không kịp đăng ký, người bị hại có thể mất cơ hội đòi tiền trong phiên tòa, phải tự khởi kiện dân sự sau này rất phức tạp.
Thu thập và nộp đầy đủ chứng cứ chứng minh số tiền đã đầu tư: Đây là bước then chốt quyết định quyền lợi bồi thường của mỗi nạn nhân. Luật sư khuyến cáo nhà đầu tư cung cấp chứng cứ rõ ràng về khoản tiền mình đã góp vào dự án – chẳng hạn: sao kê ngân hàng thể hiện các giao dịch chuyển tiền mua token, lịch sử giao dịch ví điện tử (ví VNDT, ví crypto) cho thấy số token đã mua, email xác nhận giao dịch từ sàn hoặc từ đội ngũ dự án, hợp đồng điện tử hoặc thỏa thuận góp vốn nếu có, ảnh chụp màn hình các lần mua bán token, v.v.
Theo Tiến sĩ, luật sư Nguyễn Quang Anh thì nhà đầu tư nào cung cấp chứng cứ đầy đủ, rõ ràng sẽ được ưu tiên ghi nhận và thanh toán khi phân chia tiền bồi thường. Ngược lại, nếu chứng cứ mập mờ hoặc không chứng minh được số tiền thiệt hại, nạn nhân có thể không được công nhận toàn bộ thiệt hại, dẫn đến không được nhận hoặc không được nhận đủ tiền bồi thường sau này. Vì vậy, hãy rà soát tất cả biên lai, sao kê, tin nhắn, email… liên quan đến khoản đầu tư và lưu trữ cẩn thận (tuân thủ đúng thủ tục về chứng cứ dữ liệu điện tử); đồng thời nộp bản sao cho cơ quan điều tra càng sớm càng tốt.
Đề nghị cơ quan chức năng phong tỏa triệt để tài sản của bị can: Với vụ việc có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản, pháp luật cho phép cơ quan điều tra áp dụng biện pháp kê biên, phong tỏa tài sản của các bị can nhằm đảm bảo cho việc thi hành án bồi thường sau này. Các nhà đầu tư có thể thông qua luật sư hoặc trực tiếp kiến nghị cơ quan điều tra mở rộng phạm vi phong tỏa tài sản, nếu có cơ sở cho rằng bị can đang tẩu tán hoặc giấu tài sản ở nơi chưa bị phát hiện.
Trong vụ Shark Bình, công an đã phong tỏa lượng tài sản lớn (gần 900 tỷ đồng); tuy nhiên không ai dám chắc con số thiệt hại có thể còn cao hơn, hoặc bị can còn tài sản khác đứng tên người thân. Do đó, việc tích cực phối hợp với công an để bảo toàn tối đa tài sản có thể thu hồi là rất quan trọng. Tài sản nào chứng minh được là do phạm tội mà có thì sau này tòa án sẽ tịch thu để phân chia trả lại cho các bị hại theo tỷ lệ thiệt hại.
Theo quy trình tố tụng, sau khi bản án hình sự có hiệu lực, cơ quan Thi hành án dân sự sẽ tổ chức thu hồi, xử lý và phân chia tài sản đã phong tỏa cho các bị hại theo tỷ lệ giá trị thiệt hại mà từng người chứng minh được. Nghĩa là nếu tổng tài sản thu hồi không đủ trả 100% cho mọi người, mỗi nạn nhân sẽ nhận được số tiền tương ứng tỷ lệ thiệt hại của mình so với tổng thiệt hại của tất cả. Vì vậy, càng nhiều nạn nhân lên tiếng và có chứng cứ, số tiền thiệt hại xác nhận sẽ càng lớn, trong khi quỹ tài sản có hạn – dẫn đến tỷ lệ hoàn trả có thể không được 100% cho từng người. Nếu người nào chậm trễ không trình báo, có thể sẽ không được tính đến trong đợt bồi thường từ khối tài sản đã phong tỏa. Trong trường hợp xấu là sau khi phân chia mà vẫn chưa được bồi thường đủ, nhà đầu tư vẫn có quyền khởi kiện vụ án dân sự độc lập. Tuy nhiên, việc kiện dân sự riêng lẻ sẽ khó đảm bảo khả năng thi hành, nhất là nếu tài sản của bị cáo đã cạn kiệt. Do đó, hành động kịp thời, đúng thủ tục ngay trong giai đoạn điều tra là cách tốt nhất để các nạn nhân bảo vệ quyền lợi và thu hồi tối đa số tiền của mình./.
Nguồn: Thành Lâm/doisongphapluat.com.vn
