Năm 2004, Cơ quan phòng chống doping thế giới (WADA) gây tranh cãi lớn khi loại caffeine ra khỏi danh sách chất cấm. Cũng từ đó, VĐV thể thao bắt đầu thoải mái uống cà phê hơn trước.
Cũng thông qua những tranh cãi này, người tập thể dục thể thao nhận thức rõ cà phê thực sự mang đến những lợi thế rõ rệt về hiệu suất thi đấu, và ngày càng có nhiều người xem thức uống giúp tỉnh táo này như một dạng đồ uống bổ trợ việc tập luyện
Cà phê - chất kích thích hợp pháp của thể thao
Nhiều nghiên cứu trong hai thập niên qua đã khẳng định lợi ích của caffeine đối với hoạt động thể chất.
Báo cáo tổng hợp trên tạp chí Sports Medicine (2019) cho thấy caffeine có thể giúp tăng sức bền từ 2 - 16% tùy đối tượng và loại hình vận động. Cơ chế chính là caffeine kích thích hệ thần kinh trung ương, giảm cảm giác mệt mỏi và tăng khả năng phản xạ.
Uống cà phê thực sự mang lại nhiều lợi ích cho hoạt động thể dục thể thao - Ảnh: ISTOCK
Giáo sư Louise Burke, chuyên gia dinh dưỡng thể thao người Úc, nhận định: “Caffeine là một trong những chất bổ trợ có bằng chứng khoa học mạnh mẽ nhất về hiệu quả cải thiện thành tích thể thao” (trích Journal of Science and Medicine in Sport, 2020).
Các vận động viên marathon, đạp xe đường dài hay bơi lội thường tận dụng lợi ích này để kéo dài ngưỡng chịu đựng.
Ngoài ra, một số nghiên cứu tại Đại học Illinois (Mỹ) còn chỉ ra rằng caffeine có thể giảm cảm giác đau cơ trong và sau tập luyện, giúp người chơi thể thao duy trì cường độ cao hơn. Điều này đặc biệt hữu ích với các môn sức bền hoặc những buổi tập nặng.
Mặt trái của việc lạm dụng cà phê
Dù có nhiều lợi ích, cà phê không phải là “thuốc tiên” cho mọi vận động viên. Tiến sĩ Asker Jeukendrup, nhà khoa học thể thao tại Đại học Birmingham (Anh), cảnh báo: “Caffeine có thể gây lo âu, rối loạn nhịp tim, mất ngủ nếu dùng quá liều hoặc quá gần giờ nghỉ ngơi”.
Một số người có cơ địa nhạy cảm với caffeine sẽ gặp run tay, bồn chồn hoặc đau đầu, khiến hiệu quả tập luyện giảm sút thay vì được nâng cao.
Nhiều người quen với việc uống cà phê trước khi tập - Ảnh: PT
Hơn nữa, không thể coi cà phê là nguồn năng lượng chính. Nếu chỉ dựa vào caffeine mà bỏ qua dinh dưỡng từ carbohydrate hay protein, người tập có thể nhanh chóng rơi vào trạng thái hụt sức.
Các chuyên gia đồng thuận rằng liều an toàn và hiệu quả nhất là từ 3-6mg caffeine trên mỗi kg cân nặng, tức tương đương khoảng 2-3 tách espresso cho người nặng 60kg.
Thời điểm tối ưu để uống là 30-60 phút trước buổi tập hoặc thi đấu. Những người tập thể thao giải trí cũng có thể áp dụng, nhưng cần lắng nghe cơ thể để tránh vượt ngưỡng chịu đựng.
Một điểm quan trọng là không nên uống cà phê ngay trước khi ngủ. Với các buổi tập hoặc trận đấu vào buổi tối, dùng caffeine quá muộn có thể làm rối loạn nhịp sinh học, gây mất ngủ kéo dài.
Ngoài ra người có bệnh tim mạch, cao huyết áp hoặc rối loạn lo âu cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng./.
Nguồn: Huy Đăng/tuoitre.vn
